وابستگی صنعت انرژی اروپا به چین و آمریکا

به گزارش جهان نگر ؛
برنامه اقلیمی اتحادیه اروپا با مشکل مواجه است. قرارداد سبز که هدف آن کاهش ۵۵ درصدی انتشار کربن در بلوک تا سال ۲۰۳۰ است، پس از تصویب چندین قانون اساسی، از جمله ممنوعیت فروش خودروهای احتراقی جدید از سال ۲۰۳۵ و مالیات مرزی جدید کربن، به طرز امیدوارکننده ای آغاز شد. با این حال، اروپایی‌ها به طور فزاینده‌ای علیه محدودیت‌های سبز که در دیدن مزایای آن مشکل دارند، شورش می‌کنند. یکی دیگر از تهدیدهای کمتر گزارش شده اما به همان اندازه مهم برای گذار زیست محیطی و انرژی این بلوک ناشی از تعداد نگران کننده شرکت های چینی و آمریکایی است که به بخش برق اتحادیه اروپا می روند.

در کتاب خود، انرژی: چگونه جاه‌طلبی اروپایی‌مان را بازیابی کنیم (منتشر شده به زبان فرانسوی)، این موضوع نادیده گرفته شده را پیش از انتخابات اروپا که برای استراتژی انرژی اتحادیه اروپا حیاتی است، روشن کردیم و از اتحادیه می‌خواهیم تا همکاری و رقابت با حاکمیت همکاری را به دقت ارزیابی کند.

چشم چین به بخش انرژی اروپا

در حالی که در حال حاضر هیچ داده ای در مورد سهم چین در بازار انرژی اروپا وجود ندارد، ما می دانیم که این کشور ۸۰ درصد از ظرفیت تولید جهانی فناوری پاک را در ۱۱ بخش، از صفحات های خورشیدی گرفته تا بسیاری از اجزای باتری لیتیوم یون، در اختیار دارد. سرمایه گذاران چینی با بهره گیری از بحران بدهی حاکمیتی در اروپا، در اوایل دهه ۲۰۱۰ برای اولین بار وارد عمل شدند تا سهام قابل توجهی را در بخش هایی که مدت ها به عنوان بخش های “حاکمیت” شناخته می شدند، مانند شبکه های انتقال و توزیع برق، به دست آورند. در میان این شرکت‌ها، بزرگ‌ترین شرکت آب و برق جهان، شرکت دولتی گرید چین (SGCC)، که معمولاً به عنوان State Grid شناخته می‌شود – چهارمین شرکت بزرگ جهان از نظر درآمد، پس از Walmart، عربستان سعودی آرامکو و آمازون در ماه مارس بود. همچنین شرکت Three Gorges Corp که مسئول بزرگترین مجتمع برق آبی جهان است، به طور فزاینده ای حضور دارد.

به عنوان مثال، در پرتغال، Three Gorges Corp. در مناقصه ۲۱% سهام دولت پرتغال در EDP-Energias de Portugal SA در سال ۲۰۱۰ برنده شد. در همین حال، در ایتالیا، SGCC با همکاری با دولت ایتالیا در سال ۲۰۱۴ حضور خود را گسترش داد و یک شرکت را خریداری کرد. ۳۵ درصد سهم در صندوق CDP Reti، به این ترتیب در اپراتور شبکه گاز محلی، SNAM، و اپراتور شبکه انتقال برق، ترنا، اقلیت مسدود کننده به دست می‌آید. به طور مشابه، در یونان، شبکه دولتی با خرید ۲۴ درصد از سهام اپراتور شبکه ملی انتقال برق از دولت یونان در سال ۲۰۱۶، پیشروی قابل توجهی داشت.

در حالی که پرتغال، ایتالیا و یونان اهداف اولیه بودند، سرمایه گذاران چینی نیز شبکه های برق را در لوکزامبورگ خریداری کرده اند. نکته آخراین است که فراموش نکنیم که صنعت فناوری سبز چین، اروپا را با پنل های خورشیدی ارزان قیمت و وسایل نقلیه الکتریکی (EVs) پر کرده است.

نفوذ آمریکا به بازار انرژی اتحادیه اروپا

خطرات این موضوع بسیار بیشتر است، زیرا چین تنها کشور دارای جاه طلبی در اتحادیه اروپا نیست: ایالات متحده همچنین به دنبال بهره مندی از استراتژی ضعیف انرژی این بلوک است. جنگ روسیه علیه اوکراین سلطه انرژی ایالات متحده در جهان و به طور خاص در اتحادیه اروپا را تضعیف نکرده است. در واقع، در حالی که انتظار می رفت گاز روسیه به عنوان سوخت پل در انتقال انرژی، به ویژه برای آلمان عمل کند، اتحادیه اروپا به سرعت تحریم هایی را علیه شریک تجاری بلندمدت خود اتخاذ کرد که وابستگی آن را به حداقل رساند. ایالات متحده تا حدودی با پر کردن فضای خالی مسکو، به تولیدکننده و صادرکننده LNG به اروپا تبدیل شده است. این توسعه به نفع تجارت ایالات متحده است در حالی که هزینه های انرژی داخلی پایین نگه داشته می شود و شکاف قیمت را بیشتر می کند و اروپا تورم انرژی را تجربه می کند و رقابت نسبی و جذابیت آن برای صنایع انرژی بر را تضعیف می کند.

فراتر از این مسائل مربوط به تامین انرژی، کشورهای عضو اتحادیه اروپا در حال تلاش برای ایجاد یک چشم انداز مشترک هستند که چالش های حاکمیت و استقلال استراتژیک را برجسته می کند. شرکت‌های اروپایی، به‌ویژه در فرانسه، با تلاش برای ایجاد یک اتحاد هسته‌ای اروپایی که در نوامبر ۲۰۲۳ ساخته شد، تلاش کرده‌اند نسل چهارم راکتورهای هسته‌ای مدولار کوچک (SMR) را توسعه دهند. اما در همان لحظه، کشورهایی مانند ایتالیا، بلژیک و رومانی با شرکت آمریکایی وستینگهاوس الکتریک برای توسعه راکتورهای سریع سرد شونده با سرب شریک شده است.

در اینجا نیز شکاف هماهنگی به نفع نفوذ آمریکا در اروپا است، همانطور که جان کری در سپتامبر ۲۰۲۳ تأیید کرد. لهستان برای شرکت انتخاب شد و از مطالعات امکان سنجی زغال سنگ به SMR حمایت خواهد کرد. این کشورهای اتحادیه اروپا برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای جدید به آمریکایی‌ها روی می‌آورند، عمدتاً به دلیل بودجه و تخصص فنی آنها، در حالی که اتحادیه اروپا همچنان از همه حمایت‌ها از پروژه‌های هسته‌ای توسعه‌یافته در خاک خود جلوگیری می‌کند.

شکاف در اهداف صفر خالص (کربن خنثی) اتحادیه اروپا

مقیاس این سرمایه‌گذاری‌های خارجی در انرژی‌های تجدیدپذیر، تأسیسات هسته‌ای جدید و توسعه شبکه می‌تواند به شدت بر استقلال استراتژیک بلوک در زمانی که به دنبال کربن‌زدایی است، تأثیر بگذارد. با توجه به ماهیت پراکنده چشم انداز انرژی اروپا، این سرمایه گذاری ها نگرانی هایی را در مورد امنیت انرژی قاره ای ایجاد می کند:

در کوتاه مدت، مسائل مربوط به عرضه به دلیل بحران انرژی، اتحادیه اروپا را به سوی دیگر شرکای خارجی (غیر از روسیه) سوق می دهد و تنها مشکل وابستگی انرژی ما را تغییر می دهد.

در درازمدت، اروپا در مواجهه با دامپینگ چین و حمایت‌گرایی ایالات متحده، پس از مدت‌ها غفلت از تولیدکنندگان انرژی داخلی یا اپراتورهای شبکه، باید از آنها محافظت کند.

چالش اصلی اروپا پایان دادن به یک وابستگی بدون سقوط به وابستگی دیگر است. برای جایگزینی واردات سوخت های فسیلی (زغال سنگ، گاز و نفت) که برای آب و هوا مضر است، کشورهای عضو اتحادیه اروپا باید توسعه فناوری های “سبز” خود را تسریع و هماهنگ کنند.

به سوی حاکمیت سبز

این خطرات مستلزم آن است که این بلوک نه تنها به اپراتورهای غیر اتحادیه اروپا توجه بیشتری داشته باشد، بلکه مسئولیت بیشتری را در مورد سیستم انرژی خود بپذیرد. چگونه می‌تواند این کار را انجام دهد، در حالی که چشم‌انداز «تامین انرژی سبز، ایمن و مقرون‌به‌صرفه» را که در قرارداد سبز خود تعیین شده است، دنبال می‌کند؟

برای شروع، ما به کشورهای عضو اتحادیه اروپا توصیه می کنیم برای ساخت شبکه های انرژی واقعی اروپایی سخت تر تلاش کنند. همانطور که به سمت کربن زدایی پیش می رویم، می توانیم انتظار داشته باشیم که مجموعه ای از انرژی های تجدیدپذیر به طور فزاینده ای به سیستم برق ما نیرو می دهد. این ترتیبات مستلزم شبکه های گسترده و به هم پیوسته در مقیاس اروپایی است که باید توسط خود کشورهای عضو اتحادیه اروپا یکپارچه و توسعه یابد.

مورد اضطراری دوم تامین مالی انرژی سبز است. در ماه نوامبر، رصدخانه بی طرفی آب و هوای اروپا هشدار داد که فقدان سرمایه گذاری عمومی در سطح اتحادیه اروپا در انرژی سبز و سایر پیشرفت ها می تواند این بلوک را در دستیابی به اهداف صفر خالص (کربن خنثی) خود ناکام بگذارد. کشورهای عضو به جای توجه به این هشدار، بودجه اختصاص داده شده برای انرژی های تجدیدپذیر و فناوری پاک – پلتفرم فناوری های استراتژیک برای اروپا (STEP) – را در ماه فوریه به ۱.۵ میلیارد کاهش دادند. کتاب ما خواستار تغییر اساسی استراتژی است، از طریق ایجاد «حساب پس‌انداز انتقال اروپا» برای جذب پس‌اندازهای خصوصی، از یک سو، و «صندوق مستقل اروپایی» که از سوی دیگر درآمدهای حاصل از قیمت‌گذاری کربن را دریافت می‌کند.

اینکه آیا اینها واقعاً به وجود می آیند به انتخابات آینده اروپا بستگی دارد. نتایجی که به سمت یک جاه طلبی اروپایی بالاتر می رود می تواند به ما کمک کند راه حل های پاک، مقرون به صرفه و مطمئن را ببینیم. در سوی دیگر طیف، انحراف بیشتر به سمت راست ناسیونالیستی می تواند اثرات مضری برای نفوذ اقتصادی بلوک و، به طور متناقض، حاکمیت داشته باشد.

نویسندگان:

کارین سبی

استادیار و هماهنگ کننده و نماینده «انرژی برای جامعه»، مدرسه مدیریت گرنوبل (GEM)

پاتریک کریکی

مدیر پژوهش‌های اقتصادی CNRS، اقتصاد انرژی، دانشگاه گرنوبل آلپ (UGA)

منبع: د کانورسیشن